سونوگرافی حاملگی و انواع آن

مادر شدن اتفاقی شیرین است که برای به دنیا آوردن نوزاد سالم نیاز است مراحلی طی شود. یکی از اقدامات لازم در دوران بارداری، سونوگرافی است. انواع سونوگرافی حاملگی وجود دارند که هر یک در هفته‌های مختلف بارداری انجام شده که هدف خاصی را دنبال می‌کنند.‌ انجام هر یک از سونوگرافی‌ها کمک می‌کند مادر مسیر بارداری را مطمئن و آگاهانه پیش ببرد.

سونوگرافی چیست؟

پیشرفت علم و فناوری شرایطی را به وجود آورده است که توسط آن بتوان درون بدن انسان را دید. سونوگرافی تکنیک بسیار پر کاربردی است که از آن برای تشخیص حاملگی و دیدن جنین استفاده می‌شود. سونوگرافی حاملگی شرایطی را فراهم آورده است که از همان بدو تشکیل نطفه جنین تا آخرین لحظه‌ای که جنین در شکم مادر است بتوان وضعیت او را مورد بررسی قرار داد. سونوگرافی روشی بی خطر است به همین دلیل به شدت مورد استقبال قرار گرفته است.

در سونوگرافی از دستگاه لوله ای شکل به نام پروب استفاده می‌شود که با حرکت دادن آن روی شکم تصاویری از داخل رحم روی مانیتور نقش می‌بندد. برای این کار از امواج فراصوت با فرکانس بالا استفاده می‌شود. برای اینکه دستگاه پروب راحت‌تر روی شکم بلغزد و حرکت کند از نوعی ژل بی خطر رسانا بر پایه آب استفاده می‌شود که پس از اتمام کار به راحتی با دستمال کاغذی از روی بدن پاک می‌شود.

دلایل انجام سونوگرافی

سونوگرافی حاملگی هدف مختلفی را دنبال می‌کند. از دلایلی که پزشک توصیه می‌کند تا مادر سونوگرافی‌های مختلف را انجام دهد، می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• تعیین بارداری
• بررسی رشد و نمو جنین
• جلوگیری از حاملگی خارج رحمی
• جلوگیری از عوارض بارداری و سقط جنین
• مکمل بخشی از سایر آزمایش‌های پیش از تولد
• بررسی نقص‌های مادرزادی و ناهنجاری‌های ژنتیکی

سونوگرافی‌های بارداری به روش شکمی (Abdominal) یا واژینال (Transvaginal) انجام می‌شوند که مبدل فراصوت دستگاه سونوگرافی تصاویری را روی مانیتور نشان می‌دهند. نوع واژینال در اوایل بارداری کاربرد دارد اما در ادامه بارداری از نوع شکمی سونوگرافی استفاده می‌شود. سونوگرافی‌های بارداری به دو دسته معمول و تشخیصی تقسیم بندی می‌شوند. سونوگرافی‌های معمولی همان سونوگرافی‌هایی هستند که مادر بارداری باید آن‌ها را انجام دهد. سونوگرافی‌های تشخیصی نوعی سونوگرافی تکمیلی بوده که در صورت لزوم انجام خواهند شد.

بیشتر بخوانید : آمادگی های قبل از مراجعه انجام سونوگرافی های دوران بارداری

انواع سونوگرافی حاملگی معمولی

سونوگرافی بارداری معمولی در ماه‌های مختلف بارداری انجام می‌شود که شامل موارد زیر است:

سونوگرافی اول

هدف از انجام اولین سونوگرافی مشاهده قلب جنین است. جنینی که دارای قلب است به رشد خود ادامه خواهد داد در غیر این صورت جنین زنده نخواهد بود. بهترین نوع سونوگرافی برای دیدن قلب جنین، سونوگرافی ترانس واژینال است که تصاویر دقیق‌تری را ارائه می‌کند. در سونوگرافی ترانس واژینال قلب جنین مشاهده خواهد شد، طول دهانه رحم مشخص شده و سالم بودن جنین نیز معلوم می‌شود. بهتر است مادران باردار 5 هفته پس از اولین روز آخرین قاعدگی به بعد سونوگرافی اول را انجام دهند.

سونوگرافی دوم

دومین سونوگرافی حاملگی در هفته‌های 11 تا 13 بارداری انجام می‌شود. در سونوگرافی دوم که به آن سونوگرافی ان.تی گفته می‌شود ضخامت پشت گردن اندازه گرفته می‌شود تا اختلالات کروموزومی تشخیص داده شود. در سونوگرافی ان تی استخوان بینی نیز از نظر ظهور و تکامل مورد توجه قرار می‌گیرد.

سونوگرافی سوم

پس از هفته 16 هدف از انجام سونوگرافی سوم، تشخیص ناهنجاری‌های جنین است. بین هفته‌های 16 تا 22 بارداری اندام‌های کوچک جنین رویت شده که تعداد انگشتان دست و پا، ستون فقرات، کلیه‌ها، مثانه، معده، گوش، چشم، صورت، لب، دیافراگم، حفره‌های قلب جنین و … مورد بررسی قرار می‌گیرد.

سونوگرافی چهارم

زمان وزن گیری جنین از نیمه‌های سه ماه دوم آغاز شده و در روزهای سه ماهه سوم بارداری اوج می‌گیرد. بنابراین سومین سونوگرافی حاملگی از هفته 20 به بعد انجام می‌شود که در آن وزن جنین بسیار مهم است. وزن جنین بر اساس منحنی استاندارد سنجیده می‌شود که بر اساس اندازه دور سر، طول استخوان ران، بای پاریتال و دور شکم و … به دست می‌آید.

سونوگرافی حاملگی تشخیصی

سونوگرافی حاملگی از نوع تشخیصی در موارد خاص کاربرد دارد که در آن مسائل بیشتری مورد بررسی قرار می‌گیرد. سونوگرافی‌های تشخیصی حکم مکمل داشته که برای زنان باردار در موارد خاص تجویز می‌شود که عبارتند از:

سونوگرافی داپلر

اگر حین انجام سونوگرافی حاملگی معمولی مشکلی در قلب یا جریان خون جنین احساس شود احتمال دارد مادر به انجام سونوگرافی داپلر ارجاع داده شود. در سونوگرافی داپلر جریان خون جنین با دقت بیشتری بررسی شده و مشکلات قلبی عروقی مورد توجه قرار می‌گیرد. مواردی مانند داشتن سابقه سقط، چند قلویی، رشد غیر طبیعی جنین، بررسی عملکرد جفت، تولید آنتی بادی RH منفی در خون مادر و … از دلایلی هستند که اهمیت انجام سونوگرافی داپلر را چند برابر می‌کنند.

بیشتر بخوانید: آیا سونوگرافی سینه دردناک است؟

اکوکاردیوگرافی قلب

در سه ماهه دوم بارداری ممکن است در قلب جنین مشکلی وجود داشته باشد که نیاز به اکو احساس می‌شود. در سونوگرافی اکوکاردیوگرافی قلب جریان خون در سرخرگ‌ و سیاهرگ‌های جنین، حفره‌های موجود در قلب، شریان‌های خونی و … قابل تشخیص خواهد بود.

آزمایش پروفایل بیوفیزیکال

آزمایش پروفایل بیوفیزیکال در اواخر بارداری انجام می‌شود که شامل سونوگرافی حاملگی و تست بدون استرس است. در این آزمایش وضعیت تنفسی، حرکات جنین، ماهیچه‌ها و حجم مایع آمنیوتیک اندازه‌گیری می‌شود. معمولا زمانی آزمایش پروفایل بیوفیزیکال درخواست می‌شود که مادر با شرایط زیر رو به رو بوده است:

• سقط جنین در نیمه دوم بارداری قبلی
• فشار خون بالا
• عدم رشد جنین
• تاخیر در زایمان
• …

سونوگرافی سه بعدی و چهار بعدی

نوع دیگری از سونوگرافی حاملگی تشخیصی وجود دارد که تصویر سه بعدی از جنین حاصل می‌شود. اگر عکس‌ها کنار هم قرار داده شوند، فیلمی از حرکات جنین به دست خواهد آمد که به آن سونوگرافی چهار بعدی گفته می‌شود. در سونوگرافی‌های سه و چهار بعدی اطلاعات بیشتری درباره تشخیص انواع ناهنجاری‌ها به دست می‌آید.

ضرورت انجام سونوگرافی حاملگی

انواع سونوگرافی حاملگی وجود دارند که به جز سونوگرافی های عادی، می‌بایست از سونوگرافی‌های تشخیصی و تکمیلی در مواقع لزوم استفاده کرد. تجویز بی رویه سونوگرافی نتیجه‌ای جز استرس و صرف وقت و هزینه اضافی ندارد بنابراین بهتر است به پزشکی لایق و منصف مراجعه شود تا ضمن مراقبت‌های بارداری تنها سونوگرافی‌های لازم را توصیه کند. به کمک علم پزشکی در سونوگرافی می‌توان نتایج دقیق‌تری را کسب کرد و به مادر باردار کمک کرد تا دوران حاملگی خود را با خیال آسوده‌تری طی کند.‌

مرکز تصویربرداری پزشکی تهران 101

بهترین مرکز برای انجام انواع سونوگرافی حاملگی با دستگاه‌های نوین و پیشرفته در جمالزاده شمالی واقع شده است که تهران 101 نام دارد. مرکز تصویربرداری تهران 101 ضمن فراهم آوردن محیطی آرام و ایمن شرایطی را فراهم کرده است تا هر آنچه نیاز مادران باردار است به صورت یک‌جا به صورت اصولی و دقیق انجام شود.

سونوگرافی حاملگی در مرکز تصویربرداری پزشکی تهران101 با به روزترین متد تصویربرداری تحت نظارت اساتید دانشگاه علوم پزشکی تهران در رشته های مرتبط با کادری مجرب و تجهیزات پیشرفته و جوابدهی آنلاین سریع و دقیق انجام می شود.