تشخیص بیماری‌های کبد با سونوگرافی
سونوگرافی راهی ساده و غیرتهاجمی است که به کمک آن می‌توان بخش درونی بدن را با کیفیت بالا دید. کبد یکی از مهم‌ترین اندام های حیاتی بدن بوده که بدون آن انسان نمی‌تواند بیش از چند روز زندگی کند. کبد مانند هر عضو دیگری از بدن ممکن است بیمار شود و در عملکرد آن اختلال پیش آید به همین دلیل از سونوگرافی کمک گرفته می‌شود. سونوگرافی کبد نتایج دقیقی را ارائه می‌دهد که به کمک آن می‌توان بسیاری از بیماری‌ها را تشخیص داد و درمان کرد.
کبد چیست؟
کبد سنگین‌ترین عضو در بدن بوده که در سمت راست کنار طحال، کیسه صفرا و معده قرار گرفته است که رنگی بین صورتی تا قهوه‌ای دارد. کبد وظیفه متابولیسم پروتئین‌ها را بر عهده داشته که با تجزیه و سنتز آن‌ها باعث هضم و جذب چربی‌ها، تنظیم قند خون و سم زدایی می‌شود. کبد در تولید سلول‌های قرمز خونی نقش مهمی دارد در نتیجه سلامت آن بسیار حائز اهمیت است.
بیماری‌هایی وجود دارند که کبد ممکن است درگیر آن‌ها شود که برخی از آن‌ها ارثی و ژنتیکی است. عفونت، ناهنجاری سیستم ایمنی، تومور و غدد سرطانی، کبد چرب، سیروز، خودایمنی، هپاتوما، فیبروز و … برخی از بیماری‌های دیگر به مرور زمان به کبد آسیب می‌رسانند و در عملکرد آن اختلال ایجاد می‌کنند. عواملی مانند مصرف الکل و چاقی نیز احتمال دارد کبد را درگیر کرده و حتی خطر مرگ را به دنبال داشته باشند. دیابت، روابط جنسی پر خطر، ترزیق با سرنگ مشترک، تتو یا پیرسینگ، تماس با مواد شیمیایی و … نیز بر کبد تاثیر می‌گذارند.
سونوگرافی کبد راهی ساده و ایده‌آل برای آگاهی از عملکرد کبد و تشخیص دقیق نوع بیماری است. به کمک سونوگرافی می‌توان درمان‌های مناسب را آغاز کرده تا از شدت بیماری کاسته شده، به طور کامل متوقف شده یا اینکه از بروز اتفاقات ناگوار جلوگیری شود.
سونوگرافی کبد چیست؟
سونوگرافی یا اولتراسوند نوعی آزمایش تصویربرداری تشخیصی غیرتهاجمی بوده که در آن از امواج صوتی با فرکانس بالا استفاده می‌شود. تصاویری که از طریق سونوگرافی بر روی صفحه مانیتور دیده می‌شوند به صورت زنده بوده که با حرکت پروب به اطراف می‌توان ناحیه مورد نظر را از بخش‌های مختلف مورد بررسی قرار داد. از سونوگرافی برای مشاهده بخش‌های مختلف بدن استفاده می‌شود که می‌توان از آن برای دیدن چگونگی کارکرد کبد نیز استفاده کرد.
برای تشخیص و درمان بیماری‌های مرتبط با کبد می‌بایست به متخصص گوارش و فوق تخصص کبد مراجعه کرد که ممکن است پزشک تقاضای سونوگرافی کبد را داشته باشد. هنگامی که امواج فرا صوتی تولید شده از پروب از بدن عبور کرده و به کبد می‌رسد، با وضوح کامل تصاویر بر روی مانتیور دیده می‌شود که از آن عکس انداخته شده و در صورت لزومی فیلم تهیه می‌شود. بیمار با در دست داشتن نتیجه آزمایش می‌تواند به پزشک مراجعه کرده تا علاوه بر تشخیص دقیق، تحت درمان قرار گیرد.
نحوه انجام سونوگرافی کبد
برای انجام دادن سونوگرافی کبد لازم است نکاتی را قبل از آن رعایت کرد تا نتایج حاصل شده دقیق بوده و بتوان روند درمان را به طور اصولی مشخص و دنبال کرد معمولا برای انجام سونوگرافی از کبد توصیه می‌شود فرد هشت ساعت ناشتا باشد. گاه برخی از متخصصین پس از انجام سونوگرافی ناشتایی، به بیمار فرصتی می‌دهند تا زرده تخم مرغ خورده و مجدد سونوگرافی انجام دهد. مصرف غذاهای چرب و نفاخ قبل از سونوگرافی کبد ممنوع است.
پس از انجام سونوگرافی نیازی به استراحت نبوده و فرد می‌تواند غذا خورده، فعالیت‌های عادی خود را ادامه داده، رانندگی کند و به سرکار برگردد. گاه ممکن است برای سونوگرافی نیاز به ترزیق ماده حاجب بوده که ممکن است فرد برای مدت کوتاهی احساس درد داشته باشد که موقتی و گذرا است. در موارد نادر احتمال بروز واکنش آلرژیک وجود دارد.
تفسیر نتایج سونوگرافی کبد
سونوگرافی تصاویری از آناتومی و ناهنجاری‌های کبد را نشان می‌دهد. به کمک سونوگرافی می‌توان موارد زیر را تشخیص داد:
- توده‌های بدخیم: در کبد ممکن است توده‌هایی وجود داشته باشد که بدخیم بوده و احتمال دارد از نوع ندول، کلسیفیکاسیون و بافت نواری شکل باشد. توده‌های بدخیم حاوی سلول و دارای جریان خون ممکن است سرطانی باشند که از طریق سونوگرافی کبد قابل تشخیص است.
- توده‌های خوش خیم: کیستیک و توده‌هایی وجود دارند که پر از مایع بوده اما بی خطر هستند. سونوگرافی با کنتراست از جدیدترین روش‌ها برای تشخیص بیماری‌های مرتبط با کبد است. در این حالت برای انجام سونوگرافی به داخل ورید ماده حاجب ترزیق می‌شود تا کیفیت و وضوح تصاویر سونوگرافی کبد بالا رود.
اصطلاحات خاصی وجود دارند که در سونوگرافی کبد مورد استفاده قرار می‌گیرند، از جمله:
- استئاتوز (Steatosis): مفهوم بیماری کبد چرب با درجه بندی‌های مختلف است.
- اکوژنیک یا هایپر اکوژنیک (Echogenic or hyperechogenic): زمانی که رنگ کبد روشن و طبیعی است.
- هایپواکوئیک(hypoechoic): کبد بدون نور و تیره است و زمانی کاربرد دارد که کبد دچار سیروز یا هپاتیت شده باشد.
- اکوژنیسیته (Echogenicity): یا توده اکوژن: توده‌هایی که در آن امواج صوتی بیشتری منعکس شده و سطح توده روشن‌تر است.
- اتساع کبد: بزرگ شدن غیرطبیعی مجاری صفراوری در کبد و یا در خارج از آن که با هر نوع مایع غیر طبیعی، اتساع کبد نامیده می‌شود.
- کیلوپاسکال: واحد اندازه‌گیری چربی کبد است.
- استئاتو هپاتیت غیر الکلی (NASH): بدون وجود سابقه مصرف الکل، در نمونه برداری کبدی تغییراتی وجود داشته باشد که همانند آن در هپاتیت الکلی دیده می‌شوند.
مزایای انجام سونوگرافی کبد
سونوگرافی کبد کمک بزرگی به پزشکان برای تشخیص انواع بیماری‌ها کرده است زیرا در آن تصاویری دقیق و با جزئیات به دست می‌آید. سونوگرافی کبد روشی امن و بدون اشعه بوده که به دلیل غیرتهاجمی بودن درد ندارد. سونوگرافی از کبد روشی ایده‌آل برای هدایت جهت انجام پروسه‌های تهاجمی بوده که قابل استفاده برای همه بیماران در هر سنی است.
انجام سونوگرافی کبد در مرکز تصویربرداری پزشکی تهران 101
در مرکز تصویربرداری تهران 101 انواع دستگاه‌های مدرن وجود داشته که عملیات سونوگرافی و مواردی دیگر مانند رادیولوژی، سی تی اسکن، ماموگرافی، رادیوگرافی و … با دقت و کیفیت بالا و در کوتاه‌ترین زمان ممکن انجام می‌شود. برای انجام سونوگرافی کبد می‌توانید به آدرس تهران، خیابان جمالزاده شمالی، بعد از بلوارکشاورز، نبش بن بست سرو، پلاك 1 مراجعه کرده و از طریق شماره تماس ویژه 67135 بدون نیاز به گرفتن پیش شماره و کد وقت بگیرید.
سونوگرافی کبد در مرکز تصویربرداری پزشکی تهران101 با به روزترین متد تصویربرداری تحت نظارت اساتید دانشگاه علوم پزشکی تهران در رشته های مرتبط با کادری مجرب و تجهیزات پیشرفته و جوابدهی آنلاین سریع و دقیق انجام می شود.