رادیولوژی

پرتونگاری معده: تشخیص سریع و دقیق مشکلات گوارشی

پرتونگاری معده یک روش تصویربرداری پزشکی است که با استفاده از اشعه‌ی ایکس، تصاویری دقیق از معده و سیستم گوارشی بدن ایجاد می‌کند. این روش معمولاً برای تشخیص بیماری‌های معده، مانند زخم معده، التهاب معده، تورم‌ها و توده‌های خطرناک استفاده می‌شود. این آزمایش به پزشک شما کمک می‌کند تا ناهنجاری‌های عملکردی و ساختاری را پیدا کند.

پرتونگاری معده چیست؟

پرتونگاری معده (UGI) یک آزمایش تصویربرداری استاندارد اشعه‌ی ایکس  است که از نوع پیشرفته‌ِ آن به نام فلوروسکوپی استفاده می‌کند. اشعه‌ی ایکس فلوروسکوپی مانند اشعه‌ی ایکس معمولی است با این تفاوت که متحرک است. در این روش ، اشعه‌ی ایکس متحرک تولید می‌شود که عملکرد اندام‌های شما را نشان می‌دهد. این آزمایش به پزشک امکان دیدن جزئیات بصری بیشتری نسبت به اشعه‌ی ایکس معمولی می‌دهد.

علل تجویز پرتونگاری معده

علل تجویز پرتونگاری معدهاز این آزمایش برای تشخیص ناهنجاری‌های ساختاری یا عملکردی مری، معده یا ابتدای روده استفاده می‌شود. برخی از این ناهنجاری‌ها عبارت‌اند از:

-زخم معده یا زخم روده

-بیماری رفلاکس معده

-التهاب یا عفونت

-سرطان

-مشکلات ساختاری مانند دیورتیکول یا پولیپ

-حرکت معده به سمت بالا، داخل یا کنار مری

-دیسفاژی

-مشکل در حرکت غذا

-درد قفسه‌ی سینه یا شکم

-استفراغ یا سوءهاضمه‌ی بدون دلیل

-دفع خونی

عوارض پرتونگاری معده

عوارض پرتونگاری معدهمانند سایر آزمایش‌های پزشکی قرار گرفتن در معرض پرتونگاری نیز عوارضی به همراه دارد؛ رایج‌ترین عوارض پرتونگاری معده بدین شرح‌اند:

1- یبوست

شایع‌ترین عارضه‌ی جانبی، یبوست ناشی از باریم (در صورت استفاده) باقی مانده در بدن است. به شما توصیه می‌شود بعد از آزمایش مقدار زیادی آب بنوشید تا به دفع آن کمک کنید. دیدن مدفوع سفید برای یک روز یا بیشتر نیز طبیعی می‌باشد.

2-عوارض کلیوی

استفاده از پرتونگاری معده در افراد مبتلا به بیماری کلیوی پیشرفته، آنان را در معرض خطر خونریزی دستگاه گوارش فوقانی قرار می‌دهد. همچنین استفاده از محلول ممکن است بر کلیه‌ها تاثیر داشته باشد.

3-قرار گرفتن در معرض اشعه

قرار گرفتن در معرض اشعه به صورت تجمعی و در طول زمان با ابتلا به سرطان در ارتباط است. هر چند انجام یک پرتونگاری معده خطری ایجاد نمی‌کند؛

4-آلرژی

اگر قبلا در معرض مواد محلول قرار نگرفته باشید، ممکن است دچار واکنش آلرژیک به مواد آن شوید.

توجه داشته باشید که این آزمایش برای اهداف درمانی شما تجویز شده است و آثار درمانی آن نسبت به عوارض آن، برای شرایط شما، در اولویت بالاتری قرار دارد.

آمادگی های قبل از مراجعه انجام پرتونگاری ‏UGI‏ (معده)

آمادگی های قبل از مراجعه انجام پرتونگاریآمادگی ها:

  • بيمار پس از نيمه شب چيزی نخورد و بايد کاملا ناشتا باشد. مدت زمان خالی بودن معده از غذا و مايعات حداقل 8 تا 10 ساعت است.
  • بيمار حتی از کشيدن سيگار و جويدن آدامس خودداری کند در غير اينصورت ترشح غدد بزاقی معده باعث به وجود آمدن مايع در معده شده و در نتيجه تخليه معده دچار تاخير می شود.

نکات کلی در مورد آمادگی در رادیولوژی

در کلیه رادیوگرافی های ساده، آمادگی خاصی نیاز نیست، فقط منطقه مورد آزمایش باید عاری از هرگونه اجسام فلزی و متراکم باشد؛ و از پیش همه مراحل آزمون به بیمار آموزش و توضیح داده می شود.

در برخی از آزمون ها بیمار باید از یک روز قبل از انجام گرافی از مصرف غذاهای نفاخ پرهیز کند و عصر روز قبل ساعت 8 یک شیشه روغن کرچک 40 گرمی کامل میل نماید.

تمامی نکات الزامی برای ایمنی بیمار باید از پیش سنجیده و مهیا شود، مگر در موارد خاصی که به آنها اشاره خواهد شد.

پرتونگاری معده چگونه انجام می‌شود؟

پس از پوشیدن لباس مخصوص، شما را به اتاق معاینه هدایت می‌کنند، که دارای یک میز اشعه‌ی ایکس کج است که می‌توانید روی آن بایستید یا دراز بکشید. سپس به شما یک محلول داده می‌شود که احتمالا باریم به همراه دی اکسید کربن خواهد بود.

محلول طعم‌دار و شیرین شده است اما باز هم ممکن است طعم خوشایندی نداشته باشد. در طول آزمایش، بسته به شرایط، محلول را به مرور و به صورت جرعه‌جرعه می‌نوشید. رادیولوژیست تصویربرداری را از زوایای مختلفی انجام می‌دهد؛ به همین دلیل ممکن است از شما بخواهد به روش‌های مختلف حرکت کنید تا با حرکت باریم تصویربرداری از تمام نواحی انجام شود.

احتمالا از شما خواسته می‌شود که چند حالت مختلف هم به صورت ایستاده و هم دراز کشیده بگیرید. همچنین ممکن است کمی به شکم شما فشار وارد کنند تا چین‌ها نیز آشکار شوند.

پرتونگاری معده در چه حالت‌هایی انجام می‌شود؟

 حالت‌های رایج در انجام پرتونگاری معده عبارت‌اند از:

-ایستادن با زاویه‌ی 45 درجه

-چرخش به عقب با زاویه‌ی 45 درجه

-دراز کشیدن به صورت افقی و بر روی یک سمت بدن

-دراز کشیدن و چرخش ملایم به عقب

مدت زمان پرتونگاری معده

مدت زمان پرتونگاری معدهاین آزمایش می‌تواند بین 30 دقیقه تا 2 ساعت طول بکشد. در برخی افراد ممکن است حرکت باریم به سمت ابتدای روده بیشتر طول بکشد.

آیا پرتونگاری معده درد دارد؟

این آزمایش به خودی خود دردناک نیست. با این حال در صورت داشتن اضطراب بالا ممکن است آرامبخش دریافت کنید. پس از آزمایش نیز ممکن است احساس نفخ یا گرفتگی داشته باشید که به علت حرکت باریم در بدن است. معمولا این علائم در عرض یک روز یا بیشتر برطرف می‌شوند.

چه کسانی نباید پرتونگاری معده انجام دهند؟

انجام این آزمایش برای افراد گروه‌های ذیل توصیه نمی‌شود:

-افرادی که باردار هستند.

-افرادی که مشکلات کلیوی دارند.

-افرادی که یبوست شدید دارند.

-افرادی که قبلا در معرض تشعشعات قرار گرفته‌اند.

-افرادی که زخم یا سوراخ مشکوک در دستگاه گوارش فوقانی خود دارند.

-افرادی که دارای مشکلات بلعی هستند که باعث آسپراسیون مواد به ریه‌هایشان می‌شود.

پرتونگاری معده، روشی پیشرفته در تشخیص

پرتونگاری معده آزمایشی بدون درد و غیرتهاجمی است که به پزشک شما امکان بررسی مری، معده و ابتدای روده‌ی شما را می‌دهد. فلوروسکوپی به رادیولوژیست این امکان را می‌دهد که اندام‌های شما را در حال حرکت ببینند و نحوه‌ی عملکرد آن‌ها را مشاهده کنند.

علاوه بر این می‌تواند ناهنجاری‌های ساختاری یا عملکردی را نیز نشان دهد. پزشک شما از نتایج این آزمایش برای تشخیص علائم غیرقابل توضیح شما استفاده می‌کند. بسته به شرایط شما پرتونگاری معده ممکن است در بیمارستان یا مراکز تخصصی انجام شود.

جهت انجام تصویربرداری‌های خود در یک مرکز تخصصی با مدرن‌ترین و پیشرفته‌ترین دستگاه‌ها و امکانات با مرکز طب سامان پژوه تهران تماس برقرار کنید.

آمادگی های قبل از رادیوگرافی با ماده حاجب

  • 6 ساعت قبل از وقت تعيين شده ناشتا باشيد. سطح ايده آل قند خون براي اسكن، FBS≤200mg/dl است.
  •  توصيه می شود به مدت 24 ساعت قبل از انجام تصوير برداری، از مصرف آدامس خوددرای نمایید.
  • در فصول سرد، لباس گرم و راحت بپوشيد. لباس شما نبايد وسايل فلزی (شامل دكمه فلزی) داشته باشد.
  • مصرف مرغ، ماهی، گوشت، تخم مرغ، کره ، لبنیات و سالاد مانعی ندارد.
  • در صورت مصرف داروهایی غير از داروهای بيماری قند( متفورمین)، آن ها را طبق روال هميشه با آب مصرف نمایيد.
  • در صورت مصرف متفورمین از 48 ساعت قبل از آزمون، مصرف متفورمین را قطع نمایید.
  • ليست داروهاي مصرفی و تصوير برداری گذشته شامل عكس راديولوژی، CT اسكن، MRI، سونوگرافی يا پزشكی هسته ای شامل PET/CT های قبلی را همراه داشته باشيد.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

دکمه بازگشت به بالا