پرتونگاری مری: تشخیص مشکلات مری و بلع
پرتونگاری مری یک روش تصویربرداری پزشکی است که با استفاده از پرتو X-ray انجام می‌شود. در این روش تشخیص، پزشک معالج تصاویری از داخل مری تهیه می‌کند. پرتونگاری مری معمولاً برای تشخیص مشکلات گوارشی و بلع مورد استفاده قرار می‌گیرد. کاربردهای پرتونگاری مری در تشخیص مشکلات گوارشی بسیار گسترده است به عنوان مثال، این روش ممکن است برای تشخیص زخم‌ها، التهاب‌ها، تراکمات، تومورها، سنگ‌ها یا هر نوع نقص ساختاری دیگر در مری استفاده شود. بسیاری از پزشکان به دلیل دقت بالا و وجود خطای بسیار پایین در پرتونگاری، از این روش برای شناسایی و تشخیص بیماری‌های مری، گوارشی و بلع استفاده می‌کنند. مشاهده تصاویر رادیولوژی از مری و دستگاه گوارشی به پزشک امکان بررسی دقیق محل بروز عارضه را می‌دهد.
روش‌های تشخیص مشکلات گوارشی و بلع
برای تشخیص مشکلات مری، گوارشی و بلع روش‌های گوناگونی وجود دارد که پزشک معالج بنابر تشخیص خود از آنها استفاده می‌کند یا در بعضی موارد بیمار باید ترکیبی از چندین روش تشخیص را برای بررسی دقیق‌تر انجام دهد. در ادامه این روش‌ها را نام برده‌ایم:
- آندوسکوپی
- آندوسکوپی با بایوپسی
- سونوگرافی
- پرتونگاری
- آزمایش خون و فعالیت های الکترولیتی:
- آزمایشات تصویربرداری دیگر مانند CT scan، MRI و PET scan
انواع مشکلات مری و سیستم گوارشی
مشکلات گوارشی و بلع می‌توانند ناشی از اختلالات و ناهنجاری‌های مختلفی باشند که در برگیرنده بیماری‌های جدی و خطرناکی باشند. از این رو، در هنگام بروز علائم بیمارگونه و ناراحتی گوارشی و بلع، باید به سرعت به پزشک مراجعه کنید تا تحت درمان قرار بگیرید. برخی از مشکلات گوارشی و بلع عبارت‌اند از:
- زخم معده و دوازدهه: عفونت ناشی از باکتری هلیکوباکترپیلوری، استفاده از داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی (NSAIDs)، مصرف بی از حد نوشيدني‌های الکی و گازدار، استرس و عوامل دیگر ممکن است منجر به ایجاد زخم‌های معده و دوازدهه شوند.
- التهاب مری (گاستریت): التهاب مری در اثر تحریک مخاط معده صورت می‌گیرد که ممکن است به همراه علائم ناخوشایندی مانند درد معده، سوزش، تهوع، استفراغ و گاهی خونریزی باشد.
- دشواری یا اختلالات بلع (دیسفاژی): اختلالات بلع به مشکلات هنگام بلع گفته می‌شود که ممکن است ناشی از عوامل مختلفی از جمله عصب‌های بلع، تورم‌ها، تنگی‌ها، عفونت‌ها و اختلالات عضلات بلع باشد. این بیماری دردناک است و در مواردی بلع را غیرممکن می‌کند. این بیماری در افراد مسن شایع‌تر است و در صورت مشاهده علائم آن باید فورا به پزشک مراجعه کرد.
- سندرم روده تحریک‌پذیر (IBS): IBS بیماری مزمن روده و نوعی اختلال در عملکرد روده است که اغلب با درد مزمن در ناحیه شکم، نفخ بروز می‌کند. اسهال یا یبوست از علائم شایع این بیماری هستند که به صورت متناوب در شرایط خاصی به خصوص در هنگام استرس و ناراحتی عصبی بروز پیدا می‌کنند.
- سندرم التهابی روده (IBD): IBD بیماری‌های کرون و کولیت اولستراتیو را شامل می‌شود. از جمله علائم این بیماری می‌توان به درد ناحیه شکمی، خونریزی مقعد، اسهال مداوم، کاهش وزن و خستگی اشاره کرد.
- تورم معده: هنگامی که پوشش داخلی معده دچار التهاب و در مواردی، دچار سایش شود، عارضه ورم معده پدید می‌آید. این بیماری با نشانه‌هایی از جمله سوزش معده و حالت تهوع بروز پیدا می‌کند.
- سرطان گوارش: از پرتونگاری یا رادیولوژی برای تشخیص سرطان‌های گوارشی مانند سرطان معده، پانکراس، مری، کبد، کیسه صفرا، روده بزرگ استفاده می‌شود
آنچه باید در انجام پرتونگاری بدانید!
انجام رادیولوژی دستور العمل‌های خاص خود را دارد که باید به آنها توجه کافی داشته باشید. قبل از انجام پرتونگاری مری برای تشخیص مشکلات گوارشی و بلع، باید به نکات زیر توجه کنید تا نتایج دقیق‌تری حاصل شود:
- رعایت راهنمایی‌های پزشک: برای انجام پرتونگاری مری، باید به دقیقه راهنمایی‌های پزشک خود رعایت کنید. قطعا پزشک دستورهای غذایی و رژیم‌های خاصی را قبل از انجام پرتونگاری تجویز می‌کند که باید به دقت آنها را رعایت کنید و پیش از انجام ان‌ها موارد مهم از جمله آلرژی را با پزشک در میان بگذارید.
- رعایت رژیم غذایی: همانطور که گفته شد، رعایت رژیم غذایی قبل از انجام پرتو نگاری بسیار مهم است و ممکن است پزشکبه شما بگوید که برخی از مواد غذایی خاص را مصرف نکنید. برای مثال گاهی لازم است از مصرف غذاهای حاوی فیبر، چربی و قند بالا خودداری کنید.
- رعایت دستورالعمل‌های خالص‌سازی: هنگام تصویربرداری از مری و دستگاه گوارشی باید دستورالعمل‌های خاصی را انجام دهید که خالص سازی روده یکی از این موارد است. در صورتی که پزشک شما دستور خالص‌سازی روده قبل از پرتونگاری مری را داده باشد، باید به دقت این دستورالعمل‌ها را دنبال کنید. خالص سازی روده عموما توسط مصرف برخی داروها انجام می‌گیرد و باید غذا و نوشیدنی‌های خاصی مصرف کنید.
- فلزات را از خود دور کنید: یکی از موارد مهم در هنگام عکس برداری رادیولوژی این است که هیچگونه فلزی به همراه نداشته باشید. از پوشیدن زیروآلات خودداری کنید، مراقب باشید لباستان دکمه فلزی نداشته باشد و موبایل به همراه نداشته باشید. رعایت نکردن هرکدام از موارد بالا موجب نقض فراوانی در نتیجه خواهد شد و از طرفی ممکن است برای سلامتی بیمار خطر آفرین باشد.
- رعایت دستورات پس از پرتونگاری: یکی از مهمترین مراحل برای به حداقل رساند عوارض ناشی از رادیولوژی، رعایت دستوراتی است که پزشک زمانی که پرتونگاری را به اتمام رسانده باشد؛ به شما می‌دهد. مصرف داروها، خوراکی‌ها و فعالیت‌های محدود شده و خاص از جمله این دستورات هستند.
مزایای پرتونگاری در تشخیص مشکلات گوارشی و بلع
پرتونگاری یکی از روش‌های مدرن در تشخیص و درمان بیماری است که امروزه مورد استقبال بسیاری از پزشکان قرار گرفته است. در این روش پزشکان به طور دقیق‌تری مشکلات و عارضه‌های بیماری را تشخیص می‌دهند و از این رو درمان‌های قطعی را برای بهبودی انجام می‌دهند. از تاثیرات پرتونگاری در تشخیص مشکلات گوارشی و بلع به موارد زیر اشاره می‌کنیم.
- تشخیص سریع: پرتونگاری سرعت بالای این روش در تشخیص نوع، شدت و محل دقیق عارضه در دستگاه گوارشی و مری این اجازه را به پزشک می‌دهد که زودتر روند درمانی را شروع کنید. همچین این روش می‌تواند به طور سریع علت علائم مانند درد، سوزش، سرفه، خونریزی و سایر علائم مربوط به مشکلات گوارشی را مشخص کند.
- تعیین نقاط ضعف و نقاط قوت: این روش به پزشک امکان می‌دهد تا نقاط ضعف و قوت سیستم گوارشی را شناسایی کند.
- تشخیص بیماری‌های گوارشی: بیماری‌های گوارشی مانند زخم معده، التهاب روده، سندرم روده تحریک‌پذیر (IBS)، سندرم روده تسهیل‌گر (IBD) و سایر بیماری‌های گوارشی از طریق انجام این روش، تشخیص داده می‌شوند.
- رصد درمان: پزشک باید در طول دوره درمان، میزان بهبودی و تغییرات بیمار را به طور مرتب رصد کند، انجام پرتونگاری این امکان را به پزشک می‌دهد که از اثر بخشی درمان اطمینان حاصل کند.
تشخیص صحیح بیماری با پرتونگاری
به طور کلی، پرتونگاری مری یک ابزار مهم برای تشخیص و پیگیری مشکلات گوارشی و بلع است که به پزشکان کمک می‌کند تا به طور دقیق تر و سریع‌تر به علت علائم فرد دست پیدا کنند و درمان مناسب را تعیین کنند. همکاری با پزشک و رعایت تمام نکات و دستورالعمل‌های او قبل، حین و بعد از پرتونگاری مری بسیار مهم است تا فرآیند تشخیص و درمان به درستی صورت گیرد. درستی انجام تمام این موارد تنها توسط پزشکی باتجربه و همراهی کادر مجرب امکان پذیر است. مرکز تصویربرداری پزشکی تهران 101 با در اختیار داشتن به روزترین دستگاه‌های روز دنیا برای تصویربرداری رادیولوژی و همچنین کادر پزشکی حرفه‌ایی بهترین تجربه را با تشخیص دقیق، در روند درمان برای شما به ارمغان می‌آورند.
آمادگی های قبل از مراجعه انجام پرتونگاری مری
آمادگی ها:
- در اين آزمايش بيمار احتياج به آمادگی قبلی و يا ناشتا بودن ندارد فقط اين آزمايش بلافاصله پس از خوردن يک غذای سنگين نبايد انجام شود، چون قورت دادن باريم غليظ در حين آزمايش به وسيله بيمار باعث تهوع و يا ناراحتی او خواهد شد .
نکات کلی در مورد آمادگی در رادیولوژی
در کلیه رادیوگرافی های ساده، آمادگی خاصی نیاز نیست، فقط منطقه مورد آزمایش باید عاری از هرگونه اجسام فلزی و متراکم باشد؛ و از پیش همه مراحل آزمون به بیمار آموزش و توضیح داده می شود.
در برخی از آزمون ها بیمار باید از یک روز قبل از انجام گرافی از مصرف غذاهای نفاخ پرهیز کند و عصر روز قبل ساعت 8 یک شیشه روغن کرچک 40 گرمی کامل میل نماید.
تمامی نکات الزامی برای ایمنی بیمار باید از پیش سنجیده و مهیا شود، مگر در موارد خاصی که به آنها اشاره خواهد شد.
آمادگی های قبل از رادیوگرافی با ماده حاجب
- 6 ساعت قبل از وقت تعيين شده ناشتا باشيد. سطح ايده آل قند خون براي اسكن، FBS≤200mg/dl است.
- توصيه می شود به مدت 24 ساعت قبل از انجام تصوير برداری، از مصرف آدامس خوددرای نمایید.
- در فصول سرد، لباس گرم و راحت بپوشيد. لباس شما نبايد وسايل فلزی (شامل دكمه فلزی) داشته باشد.
- مصرف مرغ، ماهی، گوشت، تخم مرغ، کره ، لبنیات و سالاد مانعی ندارد.
- در صورت مصرف داروهایی غير از داروهای بيماری قند( متفورمین)، آن ها را طبق روال هميشه با آب مصرف نمایيد.
- در صورت مصرف متفورمین از 48 ساعت قبل از آزمون، مصرف متفورمین را قطع نمایید.
- ليست داروهاي مصرفی و تصوير برداری گذشته شامل عكس راديولوژی، CT اسكن، MRI، سونوگرافی يا پزشكی هسته ای شامل PET/CT های قبلی را همراه داشته باشيد.
مرکز تصویربرداری تهران 101
شرکت طب تصویر سامان پژوه 101 تهران، در سال 1395 با مشارکت جمعی از اساتید و دانشگاهیان، از جمله جناب آقای مهندس محمدحسين وحيدی مدير عامل و عضو هيت موسس و عضو هيت مديره، در راستای خدمت به هموطنان در حوزه های تصویربرداری پزشکی، تجهیزات پزشکی و غیره … تاسیس گردید. از فعالیت های مهم این شرکت، می توان به راه اندازی مرکز تصویربرداری تهران 101 اشاره نمود.
مرکز تصویربرداری تهران 101 به عنوان مهمترین زیرمجموعه شرکت طب تصویر سامان پژوه 101 تهران، فعالیت تخصصی خود را با استفاده از مدرنترین و پیشرفته ترین دستگاه های تصویربرداری پزشکی در سال 1397 آغاز کرد.
این مجموعه مجهز به یکی ازکارامدترین انواع دستگاه های رادیولوژی دیجیتال و نرم افزارهای پردازش تصویر است که علاوه بر انجام تمامی آزمون های ساده رایج رادیولوژی، قابلیت انجام آزمون های تخصصی نظیر هیستروسالپینگو گرافی، بررسی دستگاه گوارش (باریوم میل ،سوالو، ترانزیت) و بررسی سیستم ادراری (IVP,VCUG,..) رادیوگرافی یکپارچه از کل ستون فقراتTotal Spine و Alignment view را دارا می باشد.