انواع سی تی اسکن: همه چیزهایی که باید بدانید

سی تی اسکن، یا توموگرافی کامپیوتری، یک روش تصویربرداری پزشکی است که از اشعه ایکس برای ایجاد تصاویر مقطعی از داخل بدن استفاده می کند. این تصاویر می توانند به پزشکان کمک کنند تا بیماری ها و شرایط را تشخیص دهند.

انواع مختلفی از سی تی اسکن وجود دارد که هر کدام برای اهداف خاصی استفاده می شوند. در این مقاله، انواع سی تی اسکن، و نحوه آماده شدن برای سی تی اسکن را بررسی می کنیم.

در مركز تصویربرداری تهران 101 بیماران و پزشكان محترم می توانند با استفاده ازسیستم ذخیره و ارسال تصاویر پزشکی تحت وب (PACS) در هرجای دنیا با استفاده از كدپذیرش خود، تصاویر و گزارشات مربوطه را مشاهده نمایند.

جواب دهی آنلاین

فهرست مطالب

انواع سی تی اسکن

در حالت کلی سی تی اسکن از ارگان های مختلف بدن به دو صورت بدون کنتراست یا با استتفاده از داروی حاجب خوراکی یا تزریقی انجام می شود.
در سی تی اسکن هایی که بدون کنتراست درخواست می شوند، نیاز به امادگی خاصی نبوده و فقط نباید شی فلزی در ناحیه عضو مورد نظر وجود داشته باشد.

اما گاهي برای تشخيص بهتر، نياز به تزريق وجود دارد كه اين تزريق در داخل سياهرگ بيمار انجام مي شود. به این عمل داروی حاجب تزریقی گفته می شود. توصیه می شود قبل و بعد از انجام سی تی اسکن های با تزریق، بيماران مايعات فراوان میل نمايد.

در سی تی اسکن های با تزریق، ناشتایی 4 تا 6 ساعت الزامی است زیرا احتمال دارد داروی كنتراست باعث تهوع و استفراغ شود؛ با معده پر اين احتمال هست كه مواد غذايی آسپيره شده و وارد ريه شوند.
پیش از تزریق ماده حاجب باید از عدم حساسیت بیمار به دارو و یا مواد غذایی خاص اطمینان حاصل شود.
هرنوع حساسيت غذایی ويا تزريق دارویی حتما به مسئول پذيرش و کارشناس تصویربرداری اطلاع داده شود.
در صورت مصرف متفورمین 48 ساعت قبل و 48 ساعت بعد از آزمون دارو باید قطع شود. مصرف سایر داروها می تواند طبق دستور پزشک انجام شود.
با توجه به قطع دارو برای حدود 4 روز توجه به رژيم ديابتی خود داشته باشند.
هر گونه بیماری زمینه ای باید به کارشناس تصویربرداری گزارش شود.
به همراه داشتن کلیه پرونده های پزشکی و مدارک قبلی بیمار جهت نوشتن ریپورت الزامیست.
به همراه داشتن جواب آزمایش BUN و Cr

بیشتر بخوانید : سی تی اسکن با کنتراست وریدی

سی تی اسکن بدون تزریق

نیاز به آمادگی خاصی ندارد. تنها به نبود اجسام فلزی در ناحیه سر توجه شود.
کاربردها: تروما، خونریزی های مغزی و …

سی تی اسکن با تزریق

در تزریق های روتین ، تاخیر در شروع تزریق می تواند از 1 تا2 دقیقه نیز باشد.
کاربردها: توده های سرطانی، فالوآپ جراحی و …

سی تی اسکن بدون تزریق سینوس های صورت

آمادگی خاصی ندارد و فقط باید به نبود اجسام فلزی مثل گوشواره، سنجاق و … در ناحیه موردنظر توجه شود.
کاربردها: سینوزیت حاد و مزمن، جراحی زیبایی، توده ها و …

سی تی اسکن بدون تزریق سر و گردن

آمادگی خاصی ندارد، به نبود اجسام فلزی در ناحیه توجه شود.
کاربردها: تومورهای فضا گیر این ناحیه، جسم خارجی و …
آموزش به بیمار باید به گونه ایی انجام شود که در کل زمان اسکن، بیمار بی حرکت بوده و ترجیحا بزاق دهان را قورت ندهد.

سی تی اسکن با تزریق سر و گردن

آمادگی های عمومی سی تی با تزریق
کاربردها: توده های سرطانی، فالوآپ جراحی و …
تاخیر شروع اسکن از 30 تا 60 ثانیه پس از شروع تزریق
آموزش بیمار در عدم حرکت و قورت دادن بزاق در حین اسکن

بیشتر بخوانید:سی تی اسکن با کنتراست تزریقی

سی تی اسکن بدون تزریق قفسه صدری

نیاز به آمادگی خاصی ندارد و تنها باید به نبود اجسام فلزی در ناحیه قفسه سینه توجه شود. آموزش بیمار در عدم حرکت ونگه داشتن نفس در حین اسکن ضروری است.
کاربردها: بیماری های التهابی ریتین، توده، تروما، افیوژن و …
کلیه اسکن های قفسه صدری در حالت دم عمیق انجام می شود، مگر آنکه پزشک معالج درخواست بازدم را نیز لحاظ کرده باشد.

سی تی اسکن با تزریق قفسه صدری

آمادگی های عمومی سی تی با تزریق
کاربردها: توده های سرطانی، بررسی متاستازها، فالوآپ جراحی و …
تاخیر شروع اسکن از 30 پس از شروع تزریق
آموزش بیمار در عدم حرکت و نگه داشتن نفس در حین اسکن

سی تی اسکن بدون تزریق HRCT قفسه سینه

نیاز به آمادگی خاصی ندارد و تنها باید به نبود اجسام فلزی در ناحیه قفسه سینه توجه شود .
کاربردها: بیماری های منتشر بافت ریه و …
این نوع سی تی اسکن در حالت دم عمیق و یا بنا بردرخواست پزشک علاوه بر دم در حالت بازدم و یا به صورت پرون هم انجام می شود.
آموزش بیمار در عدم حرکت ونگه داشتن نفس در حین اسکن الزامی است.

سی تی اسکن بدون تزریق استخوان و مفاصل و سه بعدی

نیاز به آمادگی خاصی ندارد، به نبود اجسام فلزی در ناحیه توجه شود و تا جای ممکن، سایر اندم ها از درون فیلد اسکن خارج شوند.
کاربردها: شکستگی ها به ویژه شکستگی های ریز (به ویژه مچ دست و پا)، بررسی مهره ها و …

سی تی اسکن بدون تزریق شکم و لگن

آمادگی خاصی ندارد. به نبود اجسام فلزی در ناحیه توجه شود.
کاربردها: سنگ کلیه، آسیت و …
این سی تی اسکن معمولا برای بررسی کلیه و حالب ها از نظر وجود سنگ است. بنابراین نیاز به خوردن و تزریق دارو نبوده و بیمار فقط باید سه لیوان آب بخورد و با مثانه پر وارد اتاق سی تی اسکن شود.
همچنین در یک هفته تا ده روز اخیر بیمار سابقه رادیوگرافی هایی مانند UGI، ترانزیت، باریم انما نداشته باشد.

سی تی اسکن با تزریق شکم و لگن برای چیست

این سی تی اسکن جهت بررسی فضای شکمی و لگن بیمار است و به دلیل دریافت ماده حاجب به صورت خوراکی و وریدی بیمار باید آمادگی های قبل از آزمون را رعایت کند.
کاربردها: توده های سرطانی، فالوآپ جراحی و …
در بررسی های خوراکی، متناسب با ناحیه مورد نظر، بیمار باید ماده حاجب خوراکی را در 1/5 لیتر آب حل کرده و در طی هر 15دقیقه یک لیوان میل نماید. این فرآیند تا زمانی که داروی خوراکی به انتهای روده بزرگ (راست روده) برسد، باید ادامه پیدا کند.
جهت بررسی اختصاصی از پاتولوژی های ناحیه کولون و رکتوم فواصل 15 دقیقه ای ذکر شده می توانند به فواصل 20 یا 30 دقیقه تغییر کنند تا از رسیدن دارو به اندام مورد نظر اطمینان حاصل شود.
دقت شود که گاهی سی تی های شکم و لگن به صورت تری فازیک در خواست می شوند. در این صورت تزریق در سه فاز شریانی، وریدی و تاخیری انجام می شود.
در خواست های تری فازیک معمولا در بررسی های کبد، پانکرآس، غدد فوق کلیه کاربرد دارد.
آمادگی های عمومی سی تی با تزریق
تاخیر شروع اسکن از 30 تا 60 ثانیه پس از شروع تزریق
آموزش بیمار در عدم حرکت و نگه داشتن نفس در حین اسکن
مصرف داروهای حاجب خوراکی

کلیه درخواست های سی تی اسکن با تزریق، باید همراه با کنتراست خوراکی انجام شوند به غیر از موارد زیر:

سی تی اسکن شکم و لگن برای بررسی سنگ سیستم ادراری
عدم توانایی خوردن داروی حاجب توسط بیمار
پرفوراسیون سیستم گوارش
قید کردن درخواست سی تی اسکن شکم و لگن با تزریق بدون ماده حاجب خوراکی توسط پزشک معالج

سی تی کولونوسکوپی و انتروگرافی

این آزمون با تزریق داروی حاجب جهت بررسی روده کوچک (انتروگرافی) و روده بزرگ (کولونوسکوپی) به وسیله دستگاه سی تی اسکن انجام می شود.
کاربردها: بررسی روده کوچک و بزرگ مانند بیماری کرون و …
آمادگی های عمومی سی تی با تزریق

آمادگی های اختصاصی قبل از آزمون:

بیمار باید از دو روز قبل از انجام آزمون، حداقل 15 لیوان مایعات صاف شده شامل سوپ،شربت، آب میوه و چای میل کند.
از خوردن مواد غذایی جامد خودداری کند.
4 بسته پودر PEG تهیه نموده و روز قبل از آزمون هر بسته را در 4 لیوان آب حل کرده (جمعا 16 لیوان) و از ساعت یک بعد از ظهر تا ساعت 8 شب میل نماید.
شب قبل از آزمون 2 عدد قرص بیزاکودیل میل کند.
شب قبل از آزمون از خوردن شام اجتناب کند.
ساعت 10 شب قبل از آزمون 3 عدد قرص سیلاکس میل کند.
ساعت 7 صبح روز آزمون یک شیاف بیزاکودیل استفاده شود.
مصرف داروهای قلبی هیچ منعی ندارد.

سی‌ تی‌ آنژیوگرافی

این آزمون برای بررسی عروق قسمت های مختلف بدن استفاده می شود. به طور کلی پروتکل های عروقی به علت سرعت بالای دستکاه های سی تی اسکن مولتی اسلایس بهبود و پیشرفت فراوان پیدا کرده است.
کاربردها: بررسی آنوریسم، دایسکشن، ترومبوز و آمبولی، بررسی عروق در تروماها و ….
آمادگی های عمومی سی تی با تزریق

مرکز تصویربرداری تهران 101

شرکت طب تصویر سامان پژوه 101 تهران، در سال 1395 با مشارکت جمعی از اساتید و دانشگاهیان، از جمله جناب آقای مهندس محمدحسين وحيدی مدير عامل و عضو هيت موسس و عضو هيت مديره، در راستای خدمت به هموطنان در حوزه های تصویربرداری پزشکی، تجهیزات پزشکی و غیره … تاسیس گردید. از فعالیت های مهم این شرکت، می توان به راه اندازی مرکز تصویربرداری تهران 101 اشاره نمود.

مرکز تصویربرداری تهران 101 به عنوان مهمترین زیرمجموعه شرکت طب تصویر سامان پژوه 101 تهران، فعالیت تخصصی خود را با استفاده از مدرنترین و پیشرفته ترین دستگاه های تصویربرداری پزشکی در سال 1397 آغاز کرد.

این مجموعه مجهز به یکی ازکارامدترین انواع دستگاه های رادیولوژی دیجیتال و نرم افزارهای پردازش تصویر است که علاوه بر انجام تمامی آزمون های ساده رایج رادیولوژی، قابلیت انجام آزمون های تخصصی نظیر هیستروسالپینگو گرافی، بررسی دستگاه گوارش (باریوم میل ،سوالو، ترانزیت) و بررسی سیستم ادراری (IVP,VCUG,..) رادیوگرافی یکپارچه از کل ستون فقراتTotal Spine و Alignment view را دارا می باشد.

02166571214،02166574262،02166572018،02166575518،09133414166

مجموعه تصویربرداری تهران 101 همچنین با استفاده از زیر ساخت فناوری اطلاعات و سامانه پکس امکان دسترسی به تصاویر پزشکی را برای پزشکان محترم مقدور ساخته است.