آیا رادیوگرافی دندان ضروری است؟

یکی از روش‌های تصویربرداری در علم پزشکی، رادیوگرافی یا پرتونگاری بوده که درون بدن انسان به وضوح دیده می‌شود. رادیوگرافی نه تنها برای اعضای بدن بلکه برای دندان‌ها نیز کاربردی است که با استفاده از پرتو و تشعشعات عکس از تمام دندان‌ها یا بخشی از آن گرفته می‌شود. آیا رادیوگرافی دندان ضروری است که اغلب دندانپزشکان، مراجعه کنندگان خود را به رادیوگرافی ارجاع می‌دهند؟

رادیوگرافی دندان چیست؟

عیب و ایراد دندان‌ و لثه‌ها همیشه با چشم قابل رویت نیست بلکه ممکن است در درون آن ایرادی مانند آبسه، پوسیدگی و … وجود داشته باشد. همچنین نقایص فک و دندان و انواع ناهنجاری‌ها برای بررسی دقیق‌تر نیز به عکس برداری دارند. دستگاه‌ها و دوربین‌هایی وجود دارند که رادیوگرافی نامیده می‌شوند که کار تصویر برداری از درون و بیرون دندان‌ها را انجام می‌دهند. رادیوگرافی دندان وضعیت دندان‌ها، ریشه‌ها، محل قرارگیری فک و ساختار استخوان صورت را آشکار کرده و مشکلات دندانی را در مراحل اولیه نشان می‌دهد.

انواع رادیوگرافی دندان

رادیوگرافی دندان به دو نوع تقسیم می‌شود:

رادیوگرافی داخل دهانی

در رادیوگرافی داخل دهانی نوار اشعه ایکس درون دهان قرار می‌گیرد. رادیوگرافی داخل دهانی سطح بالایی از جزئیات را نشان می‌دهند که از آن برای تشخیص پوسیدگی، مشاهده ریشه دندان، مشاهده وضعیت دندان و بررسی سلامت قسمت استخوانی اطراف دندان استفاده می‌شود. در اصل رادیوگرافی داخل دهانی برای رادیوگرافی موارد زیر استفاده می‌شود:

• رادیوگرافی بایت وینگ: هر عکس بایت وینگ از دندان را از تاج تا سطح استخوان نگهدارنده نشان می‌دهد. دندانپزشکان به کمک عکس بایت وینگ پوسیدگی بین دندان‌ها و تغییرات در ضخامت استخوان را تشخیص می‌دهند. همچنین رادیوگرافی بایت وینگ به تعیین تناسب روکش‌ یا سایر ترمیم‌ها کمک کرده و هرگونه سایش، خرابی در پرکردگی دندان را نشان می‌دهد.
• رادیوگرافی پری اپیکال: در رادیوگرافی پری اپیکال از تاج تا بالای ریشه دندان را نشان می‌دهد که دندانپزشکان به کمک آن هرگونه تغییر غیرعادی در ریشه و ساختار مجاور آن را تشخیص می‌دهند.
• رادیوگرافی اکلوزال: در رادیوگرافی اکلوزال روند رشد و نحوه قرارگیری کل قوس دندانی در فک بالا و پایین را نشان می‌دهد.

بیشتر بخوانید: آیا ام آر آی مغز خطرناک است؟

رادیوگرافی خارج دهانی

رادیوگرافی خارج دهانی نوع دیگری از انواع رادیوگرافی دندان بوده که عموما برای تشخیص مشکلات دندانی در فک و جمجمه استفاده می‌شود. در رادیوگرافی خارج دهانی نوار در قسمت بیرون دهان قرار می‌گیرد. انواع مختلف رادیوگرافی خارج دهانی عبارتند از:

• رادیوگرافی پانورامیک کل ناحیه دهان: تمام دندان‌های فک بالا و پایین را در رادیوگرافی پانورامیک نشان داده می‌شود و موقعیت دندان‌های کاملا بیرون‌آمده و در حال ظهور را تشخیص می‌‌دهد، دندان‌های نهفته را نشان داده و به تشخیص تومورها کمک می‌کند.
• رادیوگرافی توموگرام: رادیوگرافی دندان از نوع توموگرام یک لایه یا برش خاصی از دهان را نشان می‌دهد و لایه‌های دیگر را محو می‌کند.
• رادیوگرافی سفالومتریک: در رادیوگرافی سفالومتریک یک طرف سر دیده می‌شود که از این روش برای تنظیم مجدد دندان‌های بیمار استفاده می‌شود.
• رادیوگرافی سیالوگرام: در رادیوگرافی سیالوگرام بافت نرم غدد بزاقی که در تصویربرداری با اشعه ایکس دیده نمی‌شوند به کمک تزریق ماده حاجب باعث می‌شوند مشکلات غدد بزاقی تشخیص داده ‌شوند.
• سی ‌تی اسکن دندان: سی تی اسکن ساختارهای داخلی را به‌صورت سه‌بعدی بررسی کرده و برای تشخیص کیست، تومور و شکستگی عالی است.
• سی ‌تی اسکن دندان با اشعه مخروطی: چنین روشی شبیه به سی‌تی اسکن معمولی دندان بوده اما نحوه گرفتن تصاویر در آن‌ها متفاوت است. تصاویر سه‌بعدی سی تی اسکن مخروطی از ساختارهای دندان، بافت نرم، اعصاب و استخوان ایجاد می‌شود که از آن برای هدایت روش ایمپلنت دندان، ارزیابی وجود کیست‌ها و تومورهای دهان و صورت استفاده می‌شود.
• تصویربرداری دیجیتالی: تصویر برداری دیجیتالی نوعی تصویربرداری دندانپزشکی دو بعدی بوده که تصاویر مستقیم به کامپیوتر ارسال می‌شود.

اساس کار رادیوگرافی دندان

در رادیوگرافی دندان از اشعه ایکس استفاده می‌شود. اشعه ایکس می‌تواند از اجسام جامد عبور کرده که دندان و استخوان‌ها را به صورت مناطقی با رنگ روشن و لثه و گونه‌ها را به رنگ تیره بر روی فیلم نشان می‌دهد. با توجه به تصاویر حاصل شده از داخل دندان، لثه و فک می‌توان به شناسایی مشکلاتی مانند حفره و پوسیدگی رسید.

رادیوگرافی دندان اصلا دردناک نیست. بیمار به اتاقی با دیوار سرب کوبی شده که دستگاه رادیولوژی آنجا قرار دارد رفته و سپس دستگاه‌هایی نواحی فک را پوشش داده تا عکسبرداری انجام شود. در این لحظه بیمار نباید تکان بخورد تا عکس شفاف و واضح باشد. سپس عکس‌های آماده شده تحویل بیمار داده خواهد شد. تفسیر عکس‌ها بر عهده دندانپزشک است. رادیولوژی برای زنان باردار ممنوع بوده و در صورت ضرورت برای عکس برداری باید به دندانپزشک اطلاع داد.

قبل از گرفتن عکس رادیوگرافی دندان یا OPG بیمار باید دندان‌های خود را مسواک بزند، از نخ دندان استفاده کند و وسایل فلزی همچون گوشواره، پیرسینگ بینی و دهان و … را خارج کند. اگر قرار بر رادیوگرافی داخل دهانی باشد یک هولدر داخل دهان قرار داده می‌شود در غیر این صورت دستگاه اشعه ایکس در کنار سر قرار گرفته تا تصاویر ثبت شوند. در صورت لزوم بیمار باید بایستد در غیر این صورت روی صندلی خواهد نشست و برای ایمنی بیشتر جلیقه سربی روی سینه و پا قرار داده می‌شود.

ضروری بودن یا نبودن رادیوگرافی دندان

دندانپزشک برای ارزیابی سلامت دهان و دندان، رادیولوژی را تجویز می‌کند. بسیاری از مشکلات دندان و فک به راحتی قابل رویت نیست و بررسی آن‌ها نیاز به عکسبرداری دارد تا شدت و عمق مشکلات دیده شود. چکاپ دندان‌ها در هر 6 ماه سال ضروری بوده که توصیه می‌شود حداقل سالی یک بار حتما انجام شود که با استفاده از اشعه ایکس می‌توان بسیاری از بیماری‌ها را به موقع تشخیص داده و در بهترین زمان ممکن نسبت به درمان اقدام نمود. بنابراین انجام رادیوگرافی دندان ضروری است.

بهترین مرکز رادیوگرافی دندان

مراکز تصویربرداری نقش مهمی در تشخیص انواع بیماری‌ها دارند بنابراین می‌بایست بهترین آن را انتخاب کرد. مرکز تصویربرداری پزشکی تهران 101 معتبرترین مجموعه در تهران بوده که در آن از دستگاه‌های مدرن فوق پیشرفته استفاده می‌شود.

رادیوگرافی دندان زمانی توصیه می‌شود که دندانپزشک داخل دهان و دندان و سابقه پزشکی بیمار را بررسی کرده است. در مجموعه تصویر برداری تهران 101، رادیوگرافی دندان در بالاترین کیفیت و مطابق تعرفه ابلاغ شده در محیطی آرام و امن انجام می‌شود که با بیمه‌های مختلف طرف قرارداد است.

رادیوگرافی دندان در مرکز تصویربرداری پزشکی تهران101 با به روزترین متد تصویربرداری تحت نظارت اساتید دانشگاه علوم پزشکی تهران در رشته های مرتبط با کادری مجرب و تجهیزات پیشرفته و جوابدهی آنلاین سریع و دقیق انجام می شود.